CAR T-cell ကုထုံး

Chimeric Antigen Receptor (CAR) T-cell ကုထုံးဆိုတာ ဘာလဲ ?

T-cells ( သို့ )T-lymphocytes များသည် ကျွန်ုပ်တို့ ခုခံအားစနစ်ထဲရှိ သွေးဖြူဥဆဲလ် အမျိုးအစားတစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ T-cells တွင် ပုံမှန်မဟုတ်သော ဆဲလ်များ ( သို့ ) ခန္ဓာကိုယ်တွင် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးများ ကူးစက်ခံရသော ဆဲလ်များကို သိရှိနိုင်သော အစွမ်းရှိပါသည်။ ၎င်းနောက် ထိုပုံမှန်မဟုတ်သော ဆဲလ်များကို ဖျက်ဆီးလိုက်ပါသည်။

Chimeric Antigen Receptor (CAR) T-cell ကုထုံးသည်ခုခံအားစနစ်သုံးကုထုံးတစ်မျိုး ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းသည် လူနာသွေးဆီမှ T-cell များကို ထုတ်ယူလိုက်ပြီး ဓာတ်ခွဲခန်းတွင် ကင်ဆာဆဲလ်ကို သိရှိမှတ်မိစေပြီး ဖျက်ဆီးနိုင်သော T-cell များကို ပြုပြင်ဖန်တီးလိုက်ပါသည်။ ထိုပြုပြင်ဖန်တီးထားသော T-cell များကို လူနာဆီ ပြန်လည်ထိုးသွင်းလိုက်ပါသည်။ လူနာခန္ဓာကိုယ်ထဲသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိပြီးနောက် ပြုပြင်ထားသော T-cell များသည် ကင်ဆာဆဲလ်များကို သိရှိနိုင်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်၏ ကိုယ်ပိုင်ခုခံအားတုံ့ပြန်မှုကို တိုးတက်စေပြီး ကင်ဆာကို ဖျက်ဆီးလိုက်ပါသည်။

စင်ကာပူသည် ထိုကုထုံး ^ ကို အရှေ့တောင်အာရှမှာ ပထမဆုံးပေးစွမ်းသော နိုင်ငံဖြစ်ပါသည်။

^{^}အရင်းအမြစ်- CNA

၎င်းသည် ဘယ်လိုအခြေအနေများကို ကုသပါသလဲ?

CAR T-cell ကုထုံးသည် ပြန်လည်ဖြစ်ပွားသော သို့မဟုတ် ပြန်လည်ကုသ၍မရသော B-cell Acute Lymphoblastic Leukemia (B-ALL)၊ အလွန်ပြင်းထန်သော ဘီဆဲလ် ဟော့ချ်ကင်းမဟုတ်သော ပြန်ရည်ကျိတ်ကင်ဆာ နှင့် ရိုးတွင်းခြင်ဆီကင်ဆာ ရောဂါတို့ ရှာဖွေတွေ့ရှိထားသော လူနာများအတွက် အထူးထိရောက်မှုရှိပါသည်။

ဘယ်သူတွေသည် သင့်တော်ပါသလဲ ?

သတ်မှတ်ရွေးချယ်ထားသော လူနာများသည် CAR T-cell ကုထုံးအတွက် သင့်တော်ပါသည်။ ၎င်းတို့တွင် -

• B-cell Acute Lymphoblastic Leukemia (ALL) သွေးဖြူဥကင်ဆာခံစားနေရသော အသက် (၂) နှစ်မှ (၂၅) နှစ်အတွင်း ကလေးများနှင့် လူငယ်လူနာများ - သူတို့သည် ရှေ့ကကုသမှုကို မတုံ့ပြန်သော ၊ ဆက်တိုက် ရောဂါပြန်လည်ဖြစ်လာသော ( သို့ ) ခြင်ဆီအစားထိုးပြီးနောက် ရောဂါပြန်ဖြစ်သော အခြေအနေရှိသူများ ဖြစ်ပါသည်။
• အနည်းဆုံး စံထားကုသမှု အမျိုးအစား တစ်ခု သို့မဟုတ် နှစ်ခုမှ အကျိုးမခံစားရသော ပြန်လည်ဖြစ်ပွားသော သို့မဟုတ် ပြန်လည်ကုသ၍မရသော B-cell Lymphoma ( ဘီဆဲလ်ပြန်ရည်ကျိတ်ကင်ဆာ) ရှိသော အရွယ်ရောက်ပြီးသူများ။
• ယခင်ကုထုံး တစ်ခု သို့မဟုတ် နှစ်ခု မအောင်မြင်သော ပြန်လည်ဖြစ်ပွားသော သို့မဟုတ် ပြန်လည်ကုသ၍မရသော Multiple Myeloma ( ရိုးတွင်းခြင်ဆီကင်ဆာ) ရှိသော အရွယ်ရောက်ပြီးသူများ။

• ဦးနှောက်တွင်း သွေးတိုးခြင်း ( သို့) သတိမရှိတော့သော လူနာများ
• အသက်ရှုလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ မကောင်းတော့သော လူနာများ
• သွေးကြောတွင်း သွေးခဲ သွေးယိုခြင်း လုပ်ငန်းများ ပုံမှန်မဟုတ်တော့သော လူနာများ
• သွေးဆိပ်တက်ခြင်း ( သို့ ) ရောဂါပိုးထိန်းချုပ်မဲ့စွာ ရှိနေသောလူနာများ

၎င်းဘယ်လို အလုပ်လုပ်ပါသလဲ?

လူနာသည် CAR T-cell ကုထုံးအား ၎င်းတို့၏ရောဂါအတွက် သင့်လျော်သော ကုသမှုရွေးချယ်မှုတစ်ခု ဟုတ်မဟုတ် ဆုံးဖြတ်ရန်နှင့် လူနာသည် ကုသမှုခံယူရန် ကြံ့ခိုင်မှုရှိမရှိ သေချာစေရန်အတွက် ဦးစွာ အကဲဖြတ်ခြင်းနှင့် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုအချို့ကို ပထမဆုံး ပြုလုပ်မည်ဖြစ်ပါသည်။

အဆင့် (၁) - T ဆဲလ်များကို စုဆောင်းသိမ်းဆည်းခြင်း

T-cells အပါအဝင် သွေးဖြူဥများ ကို လူနာသွေးမှ leukapheresis ခေါ်သော လုပ်ဆောင်မှုကို အသုံးပြု၍ ထုတ်ယူပါသည်။ ထိုလုပ်ဆောင်မှု လုပ်နေစဥ်အတွင်း သွေးကြောထဲသို့ ထိုးသွင်းရန် လမ်းကြောင်း နှစ်ခု ထည့်ထားပါသည်။ လမ်းကြောင်းတစ်ခုမှ သွေးဖြူဥများကို သီးခြားခွဲထုတ်ရန် အတွက် သွေးကို ထုတ်ယူပြီး နောက်လမ်းကြောင်းတစ်ခုမှ လူနာခန္ဓာကိုယ်တွင်းသို့ သွေးကို ပြန်လည်ထည့်သွင်းပါသည်။

အဆင့်(၂) - CAR T ဆဲလ်များ ပြုလုပ်ခြင်း

သွေးဖြူဥများကို ထုတ်ယူပြီးနောက်၊ ထုတ်ကုန်ကို ဓာတ်ခွဲခန်းသို့ ပေးပို့မည်ဖြစ်ပြီး T-ဆဲလ်များကို ခွဲထုတ်၍ ပြောင်းလဲမည်ဖြစ်ပါသည်။ ဤပြောင်းလဲမှုကို သီးခြား Chimeric Antigen Receptor (CAR) မျိုးဗီဇကို T-ဆဲလ်များထဲသို့ ထည့်သွင်းခြင်းဖြင့် ဆောင်ရွက်ပြီး ၎င်းတို့ကို CAR T-ဆဲလ်များအဖြစ် ပြုပြင်ပေးပါသည်။ ထို့နောက် ဤဆဲလ်များကို ဓာတ်ခွဲခန်းတွင် ကြီးထွားပွားများစေမည်ဖြစ်ပါသည်။

ပုံမှန်အခြေအနေအောက်တွင် ၎င်းသည် CAR T- cell ကုထုံးအတွက် လိုအပ်သော CAR - T cells အရေအတွက် များများ အလုံအလောက် ထုတ်ရန် အချိန် (၂) ပတ်မှ (၃) ပတ် ကြာနိုင်ပါသည်။

အဆင့်(၃) - ထိုးသွင်းမှု ခံယူခြင်း

CAR T-cell ထုတ်လုပ်မှုပြီးစီးသွားပါက ထုတ်ကုန်ကို လူနာထဲသို့ ထိုးသွင်းရန် ဆေးရုံသို့ ပြန်လည်ပို့ဆောင်ခြင်းမပြုမီ တင်းကျပ်သော အရည်အသွေးထိန်းချုပ်မှု အကဲဖြတ်မှုကို ခံယူရမည်ဖြစ်ပါသည်။

CAR T-cell ထိုးသွင်းမှုမတိုင်မီ ရက်အနည်းငယ်အလိုတွင် လူနာအား CAR T-cells များကို လက်ခံရန် ခန္ဓာကိုယ်ကို ပြင်ဆင်ရန်အတွက် ညင်သာသော ဓာတုကုထုံး ပေးနိုင်ပါသည်။ ၎င်းသည် အသစ်ထိုးသွင်းထားသော CAR T-cells များအား 'အသက်ဝင်' ပြီးနောက်ကင်ဆာကို တိုက်ဖျက်ရန် အခွင့်အလမ်း ပိုမိုကောင်းမွန်စေပါသည်။ ယေဘုယျအားဖြင့် ပြင်းထန်မှု နည်းပါးသော ဓာတုကုထုံးဖြင့် CAR T-cells များ ထိရောက်စွာ 'အသက်ဝင်' စေရန် ကင်ဆာဆဲလ်များ ကျန်ရှိနေစေပါသည်။

CAR - T cells များသည် ခန္ဓာကိုယ်ရှိ ကင်ဆာဆဲလ်များကို စတင်ပေါင်းစပ်လိုက်သည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် သူတို့သည် အရေအတွက်တိုးလာပြီးနောက် ပိုမိုများပြားသော ကင်ဆာဆဲလ်များကို စတင်ဖျက်ဆီးပါသည်။

အဆင့်(၄) - ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာခြင်း

CAR T-cell ကုထုံးခံယူနေသော လူနာများသည် ဆေးရုံမှမဆင်းခင် ၃-၄ ပတ်ခန့် စောစီးစွာ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာမည်ဖြစ်ပါသည်။ ဤကာလအတွင်း လူနာများအား ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ ရှိမရှိ စောင့်ကြည့်ပြီး ကုသမှုတုံ့ပြန်မှုကို အကဲဖြတ်မည်ဖြစ်ပါသည်။

ပြန်လည်ကောင်းမွန်ခြင်းလုပ်ငန်းစဥ်သည် ဘယ်လိုပါလဲ ?

လူနာများကို အိမ်ပြန်ခွင့်ပြုခြင်းမပြုမီ CAR T-cells ကုသမှု၏ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများကို စောင့်ကြည့်ရန် ပထမ ၃-၄ ပတ်အတွင်း ဆေးရုံတက်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

ဆေးရုံမှ ဆင်းပြီးသည့်နောက် လူနာများသည် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးနှင့် ကုသမှုကို တုံ့ပြန်မှု အခြေအနေကို စောင့်ကြည့်ရန် ပြင်ပလူနာရက်ချိန်းများဖြင့် ပုံမှန် ပြသရပေလိမ့်မည်။ ပြန်လည်ကောင်းမွန်မှုသည် ပုံမှန်ဆိုလျှင် CAR T သွင်းပြီးမှ (၂) လမှ (၃) လကြာမြင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။

ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေက ဘာတွေလဲ ?

CAR T-cell ကုထုံး၏ တစ်ခုတည်းသော အဖြစ်များသော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးမှာ Cytokine များ ထွက်လာသော အခြေအနေ Cytokine Release Syndrome (CRS) ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းသည် ကင်ဆာဆဲလ်များမှ ထွက်လွှတ်ခြင်းနှင့် CAR T-cell များ အလုပ်လုပ်ခြင်းကြောင့် ရရှိလာသော အကျိုးသက်ရောက်မှုများမှ ခန္ဓာကိုယ်ရှိ စနစ်များစွာကို ထိစေသော ရောဂါအခြေအနေဖြစ်ပါသည်။

CRS ၏ လက္ခဏာများမှာ -

• အဖျားကြီးခြင်းနှင့် ချမ်းတုန်ခြင်း
• အသက်ရှုရ ခက်ခဲခြင်း
• ပျို့ခြင်း၊ အန်ခြင်း နှင့် / ( သို့ ) ဝမ်းလျှောခြင်း
• မူးဝေခြင်း နှင့် ခေါင်းတွင် လင်းခနဲ ဖြစ်သွားခြင်း
• ခေါင်းကိုက်ခြင်း
• နှလုံးခုန်နှုန်းမြန်ခြင်း
• မောပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း
• ကြွက်သားနှင့် / ( သို့ ) အရိုးနာခြင်း

CRS သည် ထိုးသွင်းပြီး နှစ်ပတ်အတွင်း ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိသော်လည်း ရက်သတ္တပတ်များစွာကြာပြီးနောက်မှ ဖြစ်ပွားသည့် ရှားရှားပါးပါးဖြစ်ရပ်များကိုလည်း မှတ်တမ်းတင်ထားတာ ရှိပါသည်။ CRS ၏ပြင်းထန်မှုသည် CAR T-cell ကုထုံးအပေါ် တုံ့ပြန်မှုနှင့် ဆက်စပ်မှုမရှိပါ။

အခြားသော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးသည် ခုခံအားသက်ရောက်မှုနှင့် ဆက်စပ်နေသော အာရုံ‌ကြောဆိုင်ရာ အဆိပ်အတောက်ဖြစ်စေသော ရောဂါ ( ICANS ) ဖြစ်ပြီး လူနာ၏ ဗဟိုအာရုံကြောစနစ်ကို သက်ရောက်ပါသည်။

ICANS ၏ လက္ခဏာများမှာ -

• ခေါင်းကိုက်ခြင်း
• သတိလစ်ခြင်း
• စိတ်ရှုပ်ထွေးခြင်း
• တက်ခြင်း
• တုန်ခြင်း သို့မဟုတ် တွန့်လိမ်ခြင်း
• စကားပြောရခက်ခဲခြင်း
• ဟန်ချက်ပျက်ခြင်း

CRS နှင့် ICANS သည် ကောင်းစွာသိရှိနိုင်သော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများကို သေချာလေ့ကျင့်သင်ကြားထားပြီး စီမံခန့်ခွဲနိုင်သောကြောင့် ကောင်းစွာကုသနိုင်ပါသည်။

အကျိုးကျေးဇူးနှင့် စိန်ခေါ်မှုတွေက ဘာတွေလဲ ?

CAR T-cell ကုထုံးသည် သွေးကင်ဆာလူနာများတွင် ဓာတုကုထုံး၊ ပစ်မှတ်ထားကုထုံး ( သို့) ရိုးတွင်းခြင်ဆီ အစားထိုးကုသခြင်းတို့ဖြင့် ထိန်းချုပ်လို့မရတော့သော‌ ရောဂါအခြေအနေတွင် အသက်ကယ်နိုင်ချေများသော ကုသမှုနည်းလမ်းတစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။

သို့သော် ဆဲလ်ကုထုံးသည် အသစ်ဖြစ်နေသည့်အတွက် အချို့သော စိန်ခေါ်မှုများတော့ ရှိနေပါသည်။ ၎င်းတို့မှာ ဤကုသမှုမှ အကျိုးကျေးဇူးရရှိနိုင်သော လူနာများ ‌ရွေးချယ်ရာတွင် ၊ သူတို့၏ ဆေးပညာဆိုင်ရာ သင့်တော်သော အခြေအနေ၊ ဆဲလ်ထုတ်ယူစုဆောင်းသော အချိန်၊ စံချိန်စံညွှန်းကိုက်ညီမှုရှိမရှိ စစ်ဆေးသော အခြေအနေများ ၊ နှင့် လူနာတစ်ဦးချင်းဆီ ကုသမှုမှ ရရှိမည့် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး နှင့် အကျိုးကျေးဇူး အချိုးကျ တွက်ချက်မှု - စသည်တို့ ဖြစ်ပါသည်။