Kiểm soát các tác dụng phụ trong điều trị ung thư

Đóng góp bởi: Bác Sĩ See Hui Ti

Điều trị ung thư có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ. Phác đồ điều trị ung thư được đưa ra cho từng bệnh nhân, các tác dụng phụ xuất hiện có thể khác nhau tùy từng người. Do đó, cần chú trọng đến việc kiểm soát sau điều trị nhằm đảm bảo chăm sóc tốt nhất cho bệnh nhân sau khi điều trị. Bác sĩ See Hui Ti, chuyên gia tư vấn cấp cao, khoa ung bướu chia sẻ.

Các phương pháp điều trị ung thư như hóa trị và xạ trị là những phương pháp phổ biến nhằm tiêu diệt các tế bào ung thư phát triển nhanh.

Khi các loại thuốc này đi vào khắp cơ thể và / hoặc tác động tới các mô bình thường xung quanh khối u được xạ, dẫn đến chúng có thể ảnh hưởng đến các tế bào khỏe mạnh bình thường. Chính việc làm tổn thương các tế bào khỏe mạnh là nguyên nhân gây ra các tác dụng phụ khi điều trị.

Mặc dù các tác dụng phụ thường có khả năng hồi phục cao và không phải lúc nào cũng xấu như dự kiến, nhưng việc lo lắng về chúng là điều hoàn toàn bình thường.

Tại sao phát hiện sớm lại quan trọng

Nguy cơ gặp tác dụng phụ phụ thuộc vào số lượng và loại hóa chất và tia xạ được chỉ định cho bệnh nhân. Nhìn chung, giai đoạn ung thư càng cao, càng cần phải hóa trị nhiều hơn và do đó liều lượng tia xạ cũng lớn hơn.

Do đó, chúng tôi thường nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát hiện sớm các bệnh ung thư qua tầm soát để có thể giảm nhu cầu sử dụng các loại hóa trị và xạ trị phức tạp.

Hiện đã có nhiều cải tiến lớn trong việc sử dụng thuốc hóa chất với ít tác dụng phụ hơn; cũng như sử dụng các kỹ thuật xạ tiên tiến như IMRT (Xạ trị điều biển liều) làm giảm nguy cơ đối với các mô bình thường quanh khối ung thư. Tuy nhiên, điều trị ung thư ở giai đoạn đầu vẫn có ít tác dụng phụ nhất cả về ngắn hạn và dài hạn.

Tác dụng phụ ngắn hạn và dài hạn trong điều trị ung thư

Hầu hết các tác dụng phụ trong điều trị ung thư là tạm thời và có thể phục hồi - do đó chúng được gọi là tác dụng phụ ngắn hạn. Chúng bao gồm: rụng tóc, buồn nôn và nôn, táo bón hoặc tiêu chảy, tăng cân hoặc giảm cân, loét miệng và phát ban. Chúng cũng bao gồm cả nguy cơ công thức máu thấp, là một tác dụng phụ quan trọng có thể được kiểm soát bằng các yếu tố hỗ trợ tăng cường nếu cần.

Các tác dụng phụ tích lũy lâu dài từ việc điều trị, so với các tác dụng phụ ngắn hạn, có thể gặp ở những bệnh nhân mắc ung thư giai đoạn cuối, những người có thể phải hóa trị suốt đời. Một số ví dụ hiếm gặp bao gồm gây độc tính trên tim do sử dụng liều tối đa cho một nhóm hóa trị cụ thể được gọi là anthracyclines. Doxorubicin dùng để điều trị u sarcom hoặc ung thư xương cần sử dụng với liều lượng rất cao ít nhất trong 6 chu kỳ. Điều này có thể dẫn đến nguy cơ suy tim ngay cả khi bệnh ung thư đã được chữa khỏi, do bệnh nhân sẽ sống một thời gian dài, sau đó sẽ có nguy cơ bị xơ vữa động mạch và bệnh tim do các tình trạng bệnh đã có từ trước, khi đó có thể dẫn đến suy tim do các nguyên nhân tích tụ.

Tuy nhiên, điều này cũng có nghĩa là bệnh nhân đã sống đủ lâu với căn bệnh ung thư của họ để tích tụ những tác dụng phụ này.

Các tác dụng phụ ngắn hạn kéo dài trong khoảng một tuần hoặc lâu hơn sau khi hóa trị và xạ trị, và trong suốt thời gian điều trị. Các tác dụng phụ lâu dài sẽ tích tụ và có thể xuất hiện nhiều năm sau đó.

Các bác sĩ sẽ cố gắng hết sức để ngăn ngừa các tác dụng phụ ngắn hạn và dài hạn bằng cách sử dụng liệu pháp hỗ trợ bên cạnh hóa trị. Do đó, điều quan trọng là bệnh nhân phải trao đổi về tiền sử bệnh trong quá khứ của họ và hợp tác với bác sĩ khi đề cập đến việc kiểm soát các tác dụng phụ.

Cách kiểm soát các tác dụng phụ trong điều trị ung thư

Bệnh nhân là đối tác của bác sĩ, vì vậy điều quan trọng là bệnh nhân phải làm việc cùng với bác sĩ nhằm giải quyết bất kỳ mối lo ngại nào liên quan đến việc điều trị của họ.

Nhìn chung, bệnh nhân nên tự duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống đủ chất dinh dưỡng, tập thể dục và giảm căng thẳng. Họ không nên tham gia vào các hoạt động gây hại cho bản thân như uống quá nhiều rượu, hút thuốc và ăn uống không lành mạnh. Thay vào đó, họ nên tập trung vào chế độ dinh dưỡng tốt nhất, ngừng hút thuốc và uống rượu, tập thể dục điều độ.

Cũng cần nhấn mạnh rằng khi nói đến việc duy trì sức khỏe, thực phẩm chức năng có thể không hữu ích; các chất dinh dưỡng từ một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng sẽ tốt hơn nhiều. Tuy nhiên, trừ khi bệnh nhân đang điều trị bằng liệu pháp miễn dịch, người bệnh nên bổ sung men vi sinh vào chế độ ăn.

Cuối cùng, điều quan trọng cần nhớ là hóa trị và xạ trị là những phương pháp điều trị cứu sống, những lợi ích của việc tiếp nhận điều trị lớn hơn so với việc từ chối điều trị do sợ hãi và lo ngại về tác dụng phụ lâu dài.

ĐÃ ĐĂNG TRÊN Các phương pháp điều trị ung thư, Kiểm soát Đau trong Ung thư
GẮN THẺ các tác dụng phụ phổ biến của điều trị ung thư, hóa trị, quản lý cơn đau cho ung thư
ĐƯỢC PHÁT HÀNH 09 THÁNG CHÍN 2021