UNG THƯ HẮC TỐ
Ung thư hắc tố là một dạng ung thư da bắt đầu trong các tế bào hắc tố. Melanocytes là các tế bào da tạo ra sắc tố cho chúng ta màu da đặc biệt. Ở phương Tây, khối u ác tính thường phát sinh từ các khu vực tiếp xúc với ánh nắng mặt trời của da như ngực, trán và chân tay. Nhưng ở châu Á mô hình này ít phổ biến hơn. Khối u ác tính ở người châu Á có xu hướng phát sinh từ bàn tay và bàn chân, ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, cũng như màng nhầy (lớp lót bên trong) của miệng, cổ họng, đường tiêu hóa và đường âm đạo ở phụ nữ.
Tiếp xúc quá nhiều với tia cực tím (UV) từ ánh sáng mặt trời hoặc máy nhuộm da là một trong những yếu tố nguy cơ quan trọng trong quá trình phát triển của ung thư hắc tố. Hạn chế tiếp xúc với tia cực tím có thể giúp làm giảm nguy cơ ung thư hắc tố. Có các biện pháp đơn giản như bôi kem chống nắng thường xuyên, mặc quần áo dài tay, đội mũ để tránh ánh nắng mặt trời. Các yếu tố gây bệnh khác bao gồm đột biến gen gây ung thư, trong đó có 2 gen quan trọng nhất trong ung thư hắc tố là BRAF và cKIT.
ABCDE quy tắc phát hiện sớm khối u ác tính
- Không đối xứng
- Biên giới (các cạnh bên ngoài không đồng đều)
- Màu sắc (đen đậm hoặc có nhiều màu)
- Đường kính (lớn hơn 5mm)
- Đang phát triển (thay đổi kích thước, hình dạng và màu sắc)
Biết các dấu hiệu cảnh báo của ung thư hắc tố có thể giúp đảm bảo rằng các biến đổi ác tính được phát hiện sớm và điều trị trước khi tình hình trở nên xấu hơn. Ung thư hắc tố có thể được điều trị thành công với tỉ lệ chữa trị cao nếu được chẩn đoán sớm.
Những dấu hiệu đầu tiên của ung thư hắc tố là sự biến đổi ở nốt ruồi có sẵn hoặc sắc tố mới phát triển hoặc da phát triển bất thường. Khi những nốt ruồi bất thường kết hợp với ung thư hắc tố, các nốt ruồi rất phổ biến nhưng không phải tất cả các nốt đều là ung thư. Để xác định được đặc tính của các nốt ruồi bất thường có thể là ung thư hắc tố hoặc ung thư da, hãy nghĩ về các chữ cái ABCDE:
A là Hình dạng bất cân xứng. Nhìn vào những nốt ruồi có hình dạng bất thường, chẳng hạn như hai nửa trông rất khác nhau.
B la Đường viền bất thường. Hãy để ý những nốt ruồi có đường viền không đều, rãnh hoặc dạng vỏ sò.
C là sự thay đổi về màu sắc. Hãy chú ý những nốt ruồi có màu đậm hoặc màu sắc phân bổ không đều.
D là đường kính. Hãy cẩn thận với những nốt ruồi lớn, đặc biệt là những nốt có đường kính lớn hơn 5mm.
E là sự phát triển. Hãy để ý tới những sự hay đổi của nốt ruồi theo thời gian, chẳng hạn như sự phát triển về kích thước hoặc thay đổi màu sắc hay hình dạng, hoặc bị loét và chảy máu.
Nốt ruồi ung thư (ác tính) có các hình dáng rất đa dạng. Một số có tất cả những thay đổi theo mô tả ở trên, trong khi số khác lại chỉ có 1 hoặc 2 đặc tính bất thường.
Để chẩn đoán ung thư hắc tố, chuyên gia ung thư sẽ thực hiện một bài kiểm tra lâm sàng bao gồm kiểm tra toàn bộ da. Sau đó sẽ thực hiện sinh thiết phần tổn thương đáng ngờ. Mẫu sinh thiết sẽ được giám định dưới kính hiển vi. Nếu xác nhận đó là ung thư hắc tố, bác sĩ của bạn sẽ bắt đầu làm các xét nghiệm để xác định giai đoạn của bệnh. Lưu ý rằng, độ dày của ung thư hắc tố, dù có sự tham gia của các hạch bạch huyết dẫn lưu khu vực và thể hiện sự di căn xa, là những chỉ điểm quan trọng của giai đoạn bệnh.
Xác định giai đoạn bệnh bằng cách chụp CT hoặc PET. Chụp não có thể cần thiết đối với những người có triệu chứng như đau đầu và choáng váng. Nếu không thấy rõ di căn trên phim chụp, ở một số người bệnh, sinh thiết hạch bạch huyết có thể được thực hiện để kiểm tra xem liệu có di căn vi mô tới các hạch bạch huyết hay không. Đây được gọi là sinh thiết hạch bạch huyết.
- Ung thư hắc tố lentigo
- Ung thư hắc tố niêm mạc
- Ung thư hắc tố dạng nốt
- Ung thư hắc tố lan trên bề mặt
- Ung thư hắc tố Acral lentiginous melanoma
Phương pháp điều trị ung thư hắc tố tốt nhất là thông qua phương pháp đa ngành. Điều trị theo giai đoạn và hồ sơ đột biến (dù các gen BRAF hay cKIT trong khối u bị đột biến của tế bào ung thư hắc tố.
Đối với bệnh nhân ở giai đoạn sớm, chỉ phẫu thuật có thể là chưa đủ.
Đối với những bệnh nhân mà bệnh đã ảnh hưởng tới các hạch bạch huyết xung quanh (giai đoạn 3 của ung thư hắc tố), sau khi phẫu thuật, được khuyên điều trị bổ trợ (phòng ngừa) với thuốc nhằm giảm nguy cơ ung thư tái phát.
Đối với những bệnh nhân mắc ung thư hắc tố giai đoạn tiến triển đã di căn, triển vọng được cải thiện đáng kể cùng với phương pháp điều trị hiện đại. Các tác nhân như thuốc nhắm vào BRAF/cKIT và liệu pháp miễn dịch nâng cao. Liệu pháp miễn dịch sử dụng thuốc để tăng cường hệ miễn dịch giúp nhận biết và tiêu diệt tế bào ung thư hiệu hơn quả. Một số phương thức điều trị miễn dịch có thể được dùng để điều trị ung thư hắc tố.
CanHOPE là một dịch vụ hỗ trợ và tư vấn ung thư phi lợi nhuận do Trung tâm Ung thư Parkway, Singapore cung cấp. CanHOPE bao gồm một đội ngũ hỗ trợ chăm sóc, hiểu biết và có kinh nghiệm cùng với sự tiếp cận các thông tin toàn diện về một loạt các chủ đề về giáo dục và các hướng dẫn trong điều trị ung thư.
CanHOPE cung cấp:
- Các thông tin ung thư cập nhật cho bệnh nhân bao gồm cáccách để ngăn ngừa ung thư, các triệu chứng, nguy cơ, xét nghiệm kiểm tra, chẩn đoán, các phương pháp điều trị và nghiên cứu hiện tại.
- Giới thiệu tới các dịch vụ liên quan đến ung thư, chẳng hạn như các cơ sở xét nghiệm và kiểm tra, các trung tâm điều trị và tư vấn bác sỹ phù hợp.
- Lời khuyên và tư vấn ung thư về chiến lược kiểm soát các tác dụng phụ trong quá trình điều trị, đối mặt với bệnh ung thư, chế độ ăn uống và dinh dưỡng.
- Hỗ trợ tâm lý và tinh thần cho những người bị bệnh ung thư và những người chăm sóc họ.
- Các hoạt động hỗ trợ nhóm, tập trung vào kiến thức, kỹ năng và các hoạt động hỗ trợ để giáo dục và nâng cao nhận thức cho bệnh nhân và những người chăm sóc.
- Các nguồn lực cho các dịch vụ hỗ trợ và phục hồi chức năng
- Các dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ để cải thiện chất lượng cuộc sống của các bệnh nhân ung thư giai đoạn tiến triển.
Đội ngũ CanHOPE sẽ đồng hành cùng với bệnh nhân để hỗ trợ và chăm sóc cá nhân, vì họ đang cố gắng chia sẻ một chút hy vọng với tất cả những người mắc bệnh.