U nguyên bào thận (U Wilms): Ung thư thận ảnh hưởng tới trẻ em

Đóng góp bởi: Bác Sĩ Anselm Lee Chi-Wai

Bệnh ung thư ở trẻ em

Bác sĩ Anselm Lee Chi-Wai, chuyên khoa ung thư huyết học nhi tại Trung tâm Ung thư Parkway, sẽ trả lời những câu hỏi về U nguyên bào thận, một loại ung thư thận ảnh hưởng tới trẻ em.

U Wilms (U nguyên bào thận) là gì? Tại sao nó lại chủ yếu xảy ra ở trẻ em?

U Wilms được cho là phát sinh từ các tế bào phôi làm nền tảng cho sự phát triển của thận. Một vài trường hợp ngoại lệ xảy ra khi U Wilms xảy ra ở người lớn hoặc khi U Wilms xảy ra bên ngoài thận ở trẻ em.

Bên cạnh U Wilms, các bệnh ung thư khác có thể xảy ra ở thận của trẻ em là u nguyên trung bì thận, sarcoma tế bào sáng, khối u rhabdoid ác tính ở thận, khối u ngoại bì thần kinh nguyên thủy và ung thư biểu mô tế bào thận. Những bệnh ung thư khác chiếm chưa đến 10% trong số tất cả các bệnh ung thư thận ở trẻ em. Nhưng điều quan trọng là không nhầm lẫn chúng với U Wilms vì cách điều trị và kết quả của chúng là khác nhau.

Thông thường, trẻ em mắc ung thư này ở độ tuổi nào? Tỷ lệ sống sót ra sao?

Tuổi trung bình lúc chẩn đoán là 44 tháng. Trong 95% trường hợp, nó ảnh hưởng đến một quả thận. Nhưng trong năm phần trăm các trường hợp, cả hai quả thận đều bị ảnh hưởng, hoặc cùng một lúc hoặc lần lượt.

Ở trẻ em mắc bệnh ở giai đoạn sớm (Giai đoạn 1 và Giai đoạn 2), cơ hội sống sót lâu dài (hoặc chữa khỏi) ít nhất là 90%. Ngay cả đối với những bệnh nhân mắc bệnh ở giai đoạn muộn, cơ hội chữa khỏi là 50 đến 70%, nhờ vào sự kết hợp của phẫu thuật, hóa trị và xạ trị.

U Wilms được thống kê khá hiếm gặp ở trẻ em Châu Á. Ví dụ ở Singapore, trung bình chỉ có hai ca được chẩn đoán mỗi năm. Nguyên nhân của chuyện này là gì?

Ở phương Tây, U nguyên bào thận xảy ra với tần suất bảy phần triệu trẻ em mỗi năm. Nó ít xảy ra ở trẻ em châu Á. Ở Singapore, tỷ lệ mắc bệnh là hai phần triệu trẻ em mỗi năm. Đây có thể là kết quả của khuynh hướng di truyền khác nhau theo chủng tộc hoặc sắc tộc, nhưng lý do thực sự vẫn nằm ngoài tầm hiểu biết của chúng ta.

Mặt khác, có một số trẻ em sinh ra có khuynh hướng đặc biệt với U Wilms.

Trẻ em sinh ra có sự bất thường của hệ sinh dục và tiết niệu, đặc biệt là một tình trạng được gọi là hội chứng Denys-Drash, trẻ sinh ra với một số tình trạng phát triển quá mức như hội chứng

Beckwith-Wiedemann hoặc phì đại một bên (trong đó một bên của cơ thể hoặc chân tay lớn hơn bên kia), và trẻ em không có mống mắt (mô tròn kiểm soát khẩu độ của đồng tử trong mắt) có hơn năm phần trăm nguy cơ bị U Wilms. Đối với các trường hợp này, chúng tôi đặc biệt khuyên nên kiểm tra siêu âm ổ bụng thường xuyên trong trường hợp ung thư xảy ra.

U Wilms có thể không có triệu chứng gì khi ở giai đoạn sớm, và thậm chí không đau ngay cả khi khối u đã khá lớn. Vậy thường thì làm như thế nào để nhận biết U nguyên bào thận?

Rất nhiều em đến khám trong tình trạng bụng bị chướng to. Căn bệnh này hiếm khi xuất hiện với máu trong nước tiểu. Thỉnh thoảng, nó được phát hiện bởi một bác sĩ cẩn thận trong quá trình khám sức khỏe định kỳ tại phòng khám.

Ở nhà, bệnh thường được phát hiện khi bố mẹ giúp con tắm và phát hiện bụng của con càng ngày càng chướng to, hoặc bụng nghiêng về một bên.

Những xét nghiệm chẩn đoán thông thường cho U Wilms là gì?

Những xét nghiệm chúng tôi thường thực hiện bao gồm xét nghiệm máu, siêu âm, chụp CT, chụp PET và giải phẫu mô bệnh học. Xét nghiệm máu sẽ cho chúng tôi biết tình trạng sức khỏe chung của trẻ. Siêu âm và chụp CT sẽ mô tả chính xác vị trí của khối u. Chụp PET sẽ cho biết khối u có đang lan rộng ra khỏi thận hay không. Mô bệnh học sẽ xác nhận xem có đúng là trẻ đã mắc U

Wilms hay các loại bệnh lý đã nhắc ở trên.

Khối u sẽ được điều trị như thế nào?

Đầu tiên sẽ là phẫu thuật để cắt bỏ ung thư. Điều này sẽ cho chúng tôi cơ hội để chẩn đoán nó bằng mô bệnh học.

Cùng lúc đó, nó cung cấp thông tin để xác định giai đoạn của bệnh. Không giống các loại ung thư khác, giai đoạn của U Wilms bao gồm các phát hiện trong mẫu bệnh phẩm. Ví dụ, nếu khối u đã lan rộng ra ngoài các mô vỏ thận, hoặc có liên quan tới các hạch bạch huyết quanh hoặc trong thận, thì giai đoạn của bệnh sẽ tăng lên.

Các tế bào ung thư trông như thế nào cũng sẽ quyết định hóa trị ra sao hay xạ trị sẽ được thực hiện. Bằng cách điều chỉnh việc điều trị theo giai đoạn và giải phẫu mô bệnh học, chúng tôi đảm bảo rằng mỗi trẻ đều nhận được liệu pháp điều trị tốt nhất vì lợi ích cao nhất của mình.

Một số tác động lâu dài sau này của việc chữa trị U Wilms là gì? Và cha mẹ nên tập trung vào điều gì trong quá trình chăm sóc tái khám cho trẻ?

Phần lớn trẻ mắc U Wilms sẽ lớn lên bình thường. Nhưng thận trọng về các biến chứng lâu dài liên quan đến bệnh và điều trị là điều cần thiết. Vì hầu hết trẻ em sẽ mất một quả thận vì ung thư, chúng có nguy cơ cao bị tăng huyết áp khi trưởng thành.

Một quả thận là đủ, đó là lý do vì sao người ta có thể hiến tặng một quả thận cho người khác. Và rất nhiều người sinh ra với chỉ một quả thận thậm chí còn không biết mình chỉ có một quả.

Các biến chứng khác liên quan đến các vấn đề về tim do vài loại hóa trị ở trẻ em bị ung thư Giai đoạn 3 hoặc 4. Như một thói quen, chúng tôi khuyên trẻ nên được đo huyết áp ít nhất một lần một năm trong thời gian theo dõi lâu dài, giống như chúng ta làm cho những đứa trẻ khác hiện nay.


U GUYÊN BÀO THẬN (U WILMS): CÁC CON SỐ

44 tháng: Lứa tuổi trung bình khi chẩn đoán

90%: Là tỉ lệ trẻ được chữa khỏi khi bệnh ở giai đoạn sớm (Giai đoạn 1 & 2)

50-70%: Là tỉ lệ trẻ được chữa khỏi khi bệnh ở giai đoạn muộn.

95%: Là số các ca U nguyên bào thận ảnh hưởng tới 1 quả thận.

5%: Là số các ca U nguyên bào thận ảnh hưởng tới cả hai quả thận.

2 PHẦN TRIỆU: Là số ca trẻ em Singapore mắc U nguyên bào thận mỗi năm

ĐÃ ĐĂNG TRÊN Các phương pháp điều trị ung thư
GẮN THẺ các khối u, ung thư hiếm gặp, ung thư thận
ĐƯỢC PHÁT HÀNH 22 THÁNG GIÊNG 2019