Tin tức & Bài báo

Thiếu máu là một triệu chứng phổ biến của cả bệnh lành tính và ác tính, nhưng là một tình trạng hiếm khi được nói đến, các triệu chứng của nó thường bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với các bệnh thông thường khác.

Tổ chức Y tế Thế giới mô tả thiếu máu là tình trạng nồng độ huyết sắc tố trong tế bào hồng cầu giảm xuống dưới 13g / dl đối với nam hoặc 12g / dl đối với nữ. Vì huyết sắc tố chịu trách nhiệm vận chuyển oxy từ phổi đến các mô và tế bào khác nhau trong cơ thể, bệnh nhân thiếu máu thường có các triệu chứng liên quan đến giảm oxy của các mô và tế bào đó.

Các triệu chứng của bệnh thiếu máu

• Khó thở khi gắng sức
• Khả năng chịu đựng kém khi vận động
• Nhức đầu, chóng mặt
• Đau và / hoặc tức ngực
• Đánh trống ngực
• Hội chứng chân không nghỉ
• Rụng tóc
• Biến đổi ở móng
• Các dấu hiệu khác: da xanh xao, suy tim / đột quỵ (trường hợp nặng), phân đen dính do xuất huyết dạ dày hoặc có máu tươi trong phân do chảy máu từ ruột

Nguyên nhân thiếu máu

Các nghiên cứu ca bệnh sau đây cho thấy các nguyên nhân thiếu máu khác nhau ở bệnh nhân ung thư trên lâm sàng:

• Trường hợp 1: Bệnh nhân nữ tên Y, 65 tuổi - Sản sinh tế bào hồng cầu bị gián đoạn do ung thư tủy xương

  Trong nhiều tháng, bà Y thường xuyên bị chóng mặt - đôi khi cả đau đầu - và bà cho là do căng thẳng trong công việc và ngủ không ngon. Bệnh nhân đã phải đi cấp cứu do tức ngực, nồng độ huyết sắc tố cho thấy là 8,0g / dl (11,5–16g / dl), và bệnh nhân đã được chuyển đi để kiểm tra thêm về tình trạng thiếu máu. Đánh giá thêm về tiền sử cho thấy bệnh nhân đi tiểu thường xuyên, đau thắt lưng và nồng độ protein cao kèm suy giảm chức năng thận nhẹ. Cuối cùng bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh đa u tủy xương.

• Trường hợp 2: Bệnh nhân nam tên M, 70 tuổi - Chảy máu do khối u

  Ông M có biểu hiện khó thở và ngủ lịm trong 3 tháng, sụt cân đáng kể ~ 8 kg và thỉnh thoảng đi ngoài phân đen. Kiểm tra công thức máu cho thấy nồng độ huyết sắc tố là 7,5g / dl (13,5–18g / dl) kèm nồng độ sắt thấp, cho thấy thiếu máu do thiếu sắt do mất máu mạn tính. Bệnh nhân được tiến hành nội soi và phát hiện bị ung thư dạ dày.

• Trường hợp 3: Bệnh nhân nữ tên S, 58 tuổi - Thiếu sắt do vận chuyển sắt bị suy giảm

  Trong hai năm, bà S bị ung thư phổi di căn xương. Lúc đó, bà đã được hóa trị và dùng liệu pháp đích, nhưng bắt đầu cảm thấy mệt mỏi hơn và khó thở khi gắng sức hơn 2 tháng qua. Bà bị thiếu máu nhẹ kể từ khi được chẩn đoán nhưng tình trạng của bà trở nên tồi tệ hơn với nồng độ huyết sắc tố là 5,5g / dl. Bà được truyền máu thường xuyên, và sau đó được chẩn đoán thiếu máu do thiếu sắt chức năng, được biết là có liên quan đến các bệnh mạn tính.

Chảy máu cấp tính hoặc mạn tính do ung thư hoặc thiếu các chất cần thiết cho tạo máu (ví dụ như thiếu sắt, vitamin B12 hoặc folate) có thể dẫn đến thiếu máu. Hơn nữa, ung thư xâm nhập vào tủy xương, nơi tạo ra các tế bào máu, có thể phá vỡ quá trình tạo máu bình thường. Đôi khi, điều trị ung thư có thể ức chế quá trình tạo máu trong tủy xương. Như một bệnh mạn tính, ung thư làm tăng nồng độ của một số protein trong máu, do đó ngăn chặn sự hấp thụ sắt và vận chuyển sắt từ ruột vào máu, và từ kho dự trữ sắt đến các mô và tế bào.

Chẩn đoán thiếu máu

Thiếu máu có thể được chẩn đoán bằng một xét nghiệm đơn giản: xét nghiệm máu tổng quát. Nồng độ huyết sắc tố được diễn giải cùng với số lượng, kích thước và màu sắc của các tế bào hồng cầu, cũng như có hoặc không có các bất thường trong các tế bào máu khác, ví dụ: bạch cầu và tiểu cầu.

Nếu thấy thiếu máu trên kết quả xét nghiệm, thì sẽ làm thêm các xét nghiệm liên quan khác dựa trên khám lâm sàng, tiền sử của bệnh nhân và các kết quả xét nghiệm máu khác. Chúng bao gồm nồng độ sắt và ferritin (dự trữ sắt), nồng độ vitamin B12, folate, xét nghiệm chức năng gan và thận, tìm máu ẩn trong phân, sinh thiết tủy xương, nội soi hoặc chẩn đoán hình ảnh.

Điều trị thiếu máu

Đối với thiếu máu nhẹ đến trung bình, cần làm các kiểm tra thích hợp để tìm nguyên nhân ẩn sau. Ví dụ, ở những bệnh nhân thiếu sắt, chúng tôi kiểm tra các nguyên nhân gây thiếu sắt ngoài việc thay thế các kho dự trữ sắt bằng cách thay thế sắt qua đường uống hoặc đường truyền tĩnh mạch.

Bệnh nhân bị bệnh mạn tính, bệnh thận mạn tính hoặc hội chứng rối loạn sinh tủy (một dạng của hội chứng suy tủy xương) có thể cần tăng nồng độ erythropoietin – hóc môn do thận sản xuất cần thiết cho quá trình tạo máu – bằng việc tiêm để giúp tăng sản xuất tế bào hồng cầu.

Đối với những trường hợp thiếu máu nặng (nồng độ huyết sắc tố < 7g / dl – nồng độ thay đổi ở mỗi bệnh nhân), cần truyền máu để ngăn ngừa các biến chứng như suy tim, đột quỵ hoặc tử vong. Mặc dù truyền máu có nguy cơ xảy ra các biến chứng liên quan đến truyền máu như sốt, nổi mề đay, quá tải chất lỏng, lây truyền vi rút qua đường máu và tổn thương phổi, nhưng lợi ích lớn hơn rủi ro, đặc biệt là ở Singapore, nơi máu hiến tặng được sàng lọc các bệnh lây nhiễm qua đường máu theo tiêu chuẩn quốc tế.

Kết luận

Thiếu máu là một triệu chứng phổ biến có thể xảy ra ở bệnh nhân ung thư. Vì các nguyên nhân khác nhau, việc xử lý thiếu máu liên quan đến việc tìm kiếm toàn diện nguyên nhân ẩn sau và điều trị thích hợp cho từng nguyên nhân. Vì các triệu chứng có thể bị nhầm lẫn với các bệnh thông thường hoặc căng thẳng, nên tốt nhất bệnh nhân nên đi khám khi các triệu chứng như vậy kéo dài.