Collapse All
Expand All

Ung thư gan nguyên phát là một bệnh trong đó các tế bào ác tính (ung thư) phát sinh từ các mô trong gan. Các loại khác nhau của ung thư gan nguyên phát thường được đặt tên theo loại tế bào mà từ đó người ta cho rằng ung thư đã phát triển. Ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) hay u gan phát sinh từ các tế bào chính của gan được gọi là các tế bào gan và chiếm khoảng 85% các ca ung thư gan nguyên phát. Một loại ít phổ biến của ung thư gan nguyên phát có nguồn gốc từ các tế bào lót ống mật được gọi là các tế bào biểu mô ống mật và do đó được gọi là ung thư đường mật hoặc ung thư ống dẫn mật.

Gan cũng là cơ quan mắc một loại ung thư khác được gọi là ung thư gan thứ phát (hay di căn). Trong trường hợp này, ung thư chính bắt nguồn ở nơi khác trong cơ thể và ung thư thứ phát được hình thành trong gan. Một ví dụ phổ biến là di căn ung thư đại trực tràng lan sang gan qua đường máu.

Ba yếu tố nguy cơ chính cho việc phát triển HCC (ung thư gan nguyên phát thường gặp nhất) là nhiễm viêm gan B mãn tính, nhiễm viêm gan C mãn tính và tiêu thụ đồ uống có cồn quá mức. Nguy cơ của một người nhiễm viêm gan B mãn tính phát triển thành HCC cao hơn 100 lần so với một người không bị nhiễm bệnh.

Các yếu tố nguy cơ ít phổ biến khác bao gồm aflatoxin (một chất độc được tìm thấy trong đậu phộng, lúa mì, đậu nành và ngũ cốc bị mốc), yếu tố di truyền (ví dụ quá tải sắt, thiếu men kháng tripsi alpha-1) và bất kỳ nguyên nhân gây xơ gan nào (gây sẹo trên gan) như viêm gan tự miễn dịch hoặc xơ gan mật nguyên phát. Nhiều loại ung thư gan có thể được ngăn ngừa bằng các biện pháp sức khỏe cộng đồng để giảm thiểu việc tiếp xúc với những yếu tố nguy cơ được biết đến này.

Bệnh nhân bị HCC thường không có các triệu chứng khác với các triệu chứng liên quan đến bệnh gan mãn tính. Với các triệu chứng nặng dần của bệnh gan mãn tính như đầy bụng có dịch (cổ chướng), bệnh não (trạng thái tinh thần bị thay đổi), vàng da, hoặc chảy máu dạ dày-đường ruột có thể làm tăng những nghi ngờ về sự phát triển của HCC. Bên cạnh đó, một số bệnh nhân có thể có các cơn đau bụng trên từ nhẹ đến trung bình, sụt cân, ăn mau no, ngủ mê man, chán ăn hoặc có một khối sờ thấy được ở vùng bụng trên.

Câu trả lời là có. Tầm soát có thể giúp các bác sĩ phát hiện và điều trị HCC sớm đối với ung thư tại chỗ và dễ dàng phẫu thuật cắt bỏ. Điều này có thể giúp cải thiện cơ hội sống sót. Người nhiễm viêm gan B mạn tính và bị sẹo gan (xơ gan) do viêm gan C hoặc các nguyên nhân khác có nguy cơ cao và nên tầm soát ung thư gan.

Kiểm tra tầm soát bao gồm:

  • Xét nghiệm máu để kiểm tra alpha- fetoprotein (AFP) trong gan 3-6 tháng/lần
  • Siêu âm gan 6-12 tháng/lần

Ung thư gan được chẩn đoán như thế nào?

Các xét nghiệm và thủ thuật sau đây có thể được thực hiện để chẩn đoán HCC và để xác định giai đoạn bệnh:

  • Kiểm tra lâm sàng đối với các dấu hiệu sức khỏe chung. Kiểm tra lâm sàng ổ bụng nhằm xác định có u hoặc cổ chướng.
  • Xét nghiệm máu để kiểm tra sức khỏe tổng quát, chức năng gan và lượng AFP. Lượng AFP trong máu ở bệnh nhân HCC có thể cao hơn.
  • Siêu âm gan sử dụng các sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh gan. Đây là một xét nghiệm không đau và thường mất vài phút để thực hiện. Ảnh chụp có thể cho thấy hình ảnh khối u gan.
  • Chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) vùng bụng để tạo hình ảnh ba chiều của gan. Nó có thể cho thấy kích thước và vị trí của khối u, và liệu u đã lan rộng hay chưa.

Mặc dù chẩn đoán HCC có thể được thực hiện dựa trên số lượng AFP trong máu và trên các ảnh chụp CT hoặc MRI chuyên dụng, sinh thiết gan đôi khi có thể cần thiết để chắc chắn về các chẩn đoán. Nếu ung thư vẫn chưa lan rộng và nếu có cơ hội có thể được cắt bỏ, khi đó sinh thiết có thể không cần được thực hiện. Điều này là do có nguy cơ nhỏ của việc lan rộng ung thư dọc theo đường đi của cây kim khi kim sinh thiết được lấy ra. Trong trường hợp này, việc chẩn đoán được xác nhận sau khi phẫu thuật để cắt bỏ khối u.

Ung thư gan được điều trị như thế nào?

Loại điều trị cho các bệnh nhân bị HCC sẽ phụ thuộc vào giai đoạn của nó (có nghĩa là, kích thước của nó và liệu nó đã lan khỏi vị trí ban đầu hay chưa) và sức khỏe tổng quát của bệnh nhân. Các phương pháp điều trị chính được sử dụng là phẫu thuật, cắt bỏ khối u, hóa trị, liệu pháp đích và xạ trị.

Phẫu thuật

Phẫu thuật có khả năng chữa khỏi bệnh và do đó là lựa chọn điều trị cho các bệnh nhân bị HCC giai đoạn sớm. Nếu chỉ có một số phần của gan bị ảnh hưởng bởi ung thư và phần còn lại của gan là khỏe mạnh, khi đó phẫu thuật có thể có khả năng để loại bỏ phần hoặc các phần bị ảnh hưởng. Loại phẫu thuật này được gọi là thủ thuật cắt bỏ gan. Một hình thức phẫu thuật khác là ghép gan. Phẫu thuật này liên quan đến việc cắt bỏ toàn bộ gan và thay thế bằng một gan hiến tặng khỏe mạnh. Một phẫu thuật lớn như vậy có thể được thực hiện khi ung thư chỉ ở trong gan và có sẵn gan hiến tặng. Nếu không thể phẫu thuật, khi đó các phương pháp điều trị khác có thể được sử dụng để giúp kiểm soát ung thư, do đó làm giảm các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Cắt Bỏ Khối U

Việc cắt bỏ khối u nhằm mục đích để tiêu diệt các tế bào ung thư gan nguyên phát bằng cách sử dụng nhiệt (Đốt sóng cao tần; RFA) hoặc cồn (Tiêm cồn tuyệt đối qua da; PEI). Thủ thuật này thường được thực hiện trong khoa chẩn đoán hình ảnh do đó siêu âm hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT) có thể trợ giúp các bác sĩ để điều dẫn một cây kim qua da và đi vào ung thư trong gan. Thuốc gây tê cục bộ sẽ được sử dụng. Điều trị RFA sử dụng ánh sáng laser hoặc các sóng vô tuyến đi qua cây kim để tiêu diệt các tế bào ung thư bằng cách đốt nóng chúng đến một nhiệt độ rất cao. Điều trị PEI sử dụng cồn tiêm qua kim vào khối u để tiêu diệt các tế bào ung thư. Cắt bỏ khối u đôi khi có thể được lặp lại nếu khối u phát triển trở lại.

Hóa trị

Hóa trị là sử dụng các thuốc chống ung thư để tiêu diệt các tế bào ung thư hoặc ngăn chặn chúng phân chia. Nó có thể giúp kiểm soát các triệu chứng bằng cách làm teo nhỏ ung thư và làm chậm tiến trình phát triển của nó. Các thuốc hóa trị thường được tiêm vào tĩnh mạch (tiêm tĩnh mạch), tuy nhiên đôi khi chúng có thể được dùng dưới dạng viên. Hóa trị cũng có thể được sử dụng như một phần của một quá trình điều trị được gọi là phương pháp nghẽn mạch bằng hóa chất. Nghẽn mạch bằng hóa chất liên quan đến việc tiêm hóa chất trực tiếp vào khối u trong gan, cùng với một chất làm đông hoặc các hạt nhựa rất nhỏ để ngăn chặn lưu lượng máu đến khối u (nghẽn mạch). Không phải ai cũng phù hợp với hóa trị vì nó chỉ có thể được sử dụng nếu chức năng gan đủ khỏe.

Liệu pháp miễn dịch

Một phần quan trọng của hệ thống miễn dịch là khả năng nhận biết tế bào lạ từ các tế bào bình thường. Liệu pháp miễn dịch là một hình thức trị liệu tương đối mới, trong đó bệnh nhân được dùng một loại thuốc nhắm vào một thụ thể gọi là Protein chết hoại được lập trình (PD1) hoặc Phối tử chết hoại được lập trình (PD-L1). Đó là các chất ức chế kiểm soát. Các loại thuốc này khuyến khích các tế bào miễn dịch lympho T tấn công các tế bào ung thư. Một vài loại thuốc miễn dịch (cả hai chất ức chế PD1) được chứng minh là hữu ích trong điều trị ung thư gan và các thử nghiệm lâm sàng đang được tiến hành.

Liệu pháp nhắm trúng đích

Liệu pháp nhắm trúng đích sử dụng các thuốc hoặc các chất khác ngăn chặn sự phát triển và lây lan của ung thư bằng cách can thiệp tới các phân tử nhất định liên quan đến sự tiến triển của ung thư. Một số loại thuốc đích được sử dụng để điều trị ung thư gan. Các loại thuốc này nhắm vào ung thư bằng cách ngăn chặn các mạch máu phát triển. Các tế bào ung thư cần nguồn cung cấp máu mang tới dinh dưỡng và oxi, loại thuốc này có thể giới hạn khả năng phát triển của ung thư. Quả thực, các loại thuốc này được trình bày trong các nghiên cứu lâm sàng lớn về kéo dài sự sống cho bệnh nhân mắc ung thư gan giai đoạn tiến triển, so với chỉ sử dụng chăm sóc hỗ trợ.

Xạ Trị

Xạ trị sử dụng các tia năng lượng cao để tiêu diệt các tế bào ung thư hoặc giữ cho chúng không phát triển. Xạ trị bên ngoài sử dụng một thiết bị bên ngoài cơ thể để cung cấp bức xạ tới khối u. Quá trình điều trị như vậy thường không được sử dụng để điều trị HCC vì gan không thể chịu đựng liều bức xạ rất cao. Tuy nhiên nó có thể được sử dụng để làm giảm cơn đau, ví dụ, ở những bệnh nhân bị ung thư đã lan đến xương. Nói cách khác, xạ trị bên trong sử dụng một chất phóng xạ hoạt tính được đưa vào có chọn lọc đến khối u thông qua một mạch máu chính mang máu đến gan (động mạch gan).

Câu trả lời là có. Có nhiều thứ chúng ta có thể làm để ngăn ngừa ung thư gan. Bao gồm:

  1. Tiêm chủng phòng chống vi rút viêm gan B. Điều trị viêm gan C.
  2. Tránh tiếp xúc với các chất gây ung thư gan được biết đến, đặc biệt là đồ uống có cồn.
  3. Ăn theo chế độ Địa trung hải và tránh ăn nhiều thịt và chất béo động vật. Tránh ăn đậu phộng và ngũ cốc bị mốc. Uống cafe và trà có thể giúp ngăn ngừa ung thư gan.
  4. Đi kiểm tra thường xuyên nếu bạn đang ở trong nhóm có nguy cơ cao.

CanHOPE là một dịch vụ hỗ trợ và tư vấn ung thư phi lợi nhuận do Trung tâm Ung thư Parkway, Singapore cung cấp. CanHOPE bao gồm một đội ngũ hỗ trợ chăm sóc, hiểu biết và có kinh nghiệm cùng với sự tiếp cận các thông tin toàn diện về một loạt các chủ đề về giáo dục và các hướng dẫn trong điều trị ung thư.

CanHOPE cung cấp:

  • Các thông tin ung thư cập nhật cho bệnh nhân bao gồm cáccách để ngăn ngừa ung thư, các triệu chứng, nguy cơ, xét nghiệm kiểm tra, chẩn đoán, các phương pháp điều trị và nghiên cứu hiện tại.
  • Giới thiệu tới các dịch vụ liên quan đến ung thư, chẳng hạn như các cơ sở xét nghiệm và kiểm tra, các trung tâm điều trị và tư vấn bác sỹ phù hợp.
  • Lời khuyên và tư vấn ung thư về chiến lược kiểm soát các tác dụng phụ trong quá trình điều trị, đối mặt với bệnh ung thư, chế độ ăn uống và dinh dưỡng.
  • Hỗ trợ tâm lý và tinh thần cho những người bị bệnh ung thư và những người chăm sóc họ.
  • Các hoạt động hỗ trợ nhóm, tập trung vào kiến thức, kỹ năng và các hoạt động hỗ trợ để giáo dục và nâng cao nhận thức cho bệnh nhân và những người chăm sóc.
  • Các nguồn lực cho các dịch vụ hỗ trợ và phục hồi chức năng
  • Các dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ để cải thiện chất lượng cuộc sống của các bệnh nhân ung thư giai đoạn tiến triển.

Đội ngũ CanHOPE sẽ đồng hành cùng với bệnh nhân để hỗ trợ và chăm sóc cá nhân, vì họ đang cố gắng chia sẻ một chút hy vọng với tất cả những người mắc bệnh.